تاریخچه کوتاهی از پست (به مناسبت روز جهانی پست)
سیستم پست در ایران تحول شگفت‌انگیزی داشته است. از چاپارخانه وکبوترهای تربیت‌شده بگیرید تا ارسال از جلوی در خانه! بله درست شنیدید! حالا با الوپست می‌توانید از هرجا که هستید آنلاین پست کنید. اما این تحول و پیشرفت یک شبه اتفاق نیفتاده است. پس بیایید با هم به تماشای تاریخ ۳ هزار ساله پست برویم.
دوره اول؛ چاپارخانه
می‌دانستید ایرانی‌ها اولین ملتی بودند که تشکیلات منسجم پست با عنوان چاپار به وجود آوردند؟ آن هم ۳ هزار سال پیش! قدمت پست در ایران به زمان حکومت هخامنشیان می‌رسد. در دوران هخامنشیان، گروه چابک‌سواران با اسب‌های تندرو مسافت‌های طولانی را طی می‌کردند تا در کوتاه‌ترین زمان اخبار را به تمام شهرها منتقل کنند. به دستور داریوش جاده‌هایی ساخته شده بود که مهم‌ترین آنها به راه شاهی معروف بود و ۲۴۰۰ کيلومتر مسافت داشت.
در این راه‌ها به فاصله هر ۲۴ کيلومتر یک چاپارخانه بود که اسب‌های تازه‌نفس داشت. چابک‌سواران با رسيدن به اين چاپارخانه‌ها اسب‌هایشان را عوض می‌کردند و به راه خود ادامه می‌دادند. داریوش در مورد چابک‌سواران دولتی خود می‌گوید: ” نه برف، نه باران، نه گرما و نه تاريكی شب نمی‌تواند پیک‌های تندرو را از حركت بازدارد. “
اگر به اداره پست نیویورک بروید، این جمله را بر سردر آن می‌بینید! ساز و کار پست تا زمان اختراع راه‌آهن به همین شکل بود. راه‌ها به وسیله سنگ‌های مخصوصی تقسیم‌بندی شده بودند که به پارسی آن را فرسنگ می‌نامیدند. ایده کلی ساز و کار از پست به شیوه امروزی از ابداعات هخامنشیان است.
دوره دوم؛ پستخانه
پست در ایران تا سال ۱۲۵۸ به صورت اداره بود و این ناصرالدین شاه قاجار بود که دستور تاسیس وزارت پست را صادر کرد. ایران در سال ۱۲۶۴ تعداد ۷ خط اصلی و پنج خط فرعی پستی داشت. زمانی که اتحادیه پستی جهانی تاسیس شد، ایران از اولین کشورهایی بود که به عضویت این اتحادیه درآمد. هم زمان با روی کار آمدن امیرکبیر پست نوین هم به وجود آمد. در این دوره سرویس‌های پستی منظم بین شهرها ایجاد شد و تعرفه‌های پستی مشخص شد. همچنین آیین‌نامه پستی هم به تصویب رسید.
در سال ۱۲۸۸ اداره تلگراف به پست اضافه شد و وزارت پست و تلگراف تشکیل شد. در اواخر سال ۱۳۰۸ هم با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن به وجود آمد که این تحولی عظیم در صنعت پست بود.
دوره سوم؛ تحول در پستخانه
شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۷ با سرمایه اولیه ۵۰۰ میلیون تومان و با هدف ارائه خدمات پستی، فعالیت خود را شروع کرد. این شرکت بیش از ۱۶ هزار نیروی انسانی، ۲۹ هزار نقطه تماس، ۵ هزار مسیر مبادله پستی داشته است و روزانه نزدیک به ۳ میلیون مرسوله انتقال می‌دهد. در سال ۱۳۹۴ شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به شرکت ملی پست تغییر کرد تا دو اپراتور خصوصی به عنوان اپراتورهای پستی کشور امکان فعالیت داشته باشند. هدف از این تغییر و ورود بخش خصوصی به حوزه پست، کاهش هزینه‌ها برای شرکت پست بود.
حذف ساختار سنتی پست و تبدیل آن به یک سیستم مکانیزه و اتوماتیک باعث شد تا در این دوره سرویس‌های متنوعی از پست ارائه شوند مانند:
- پست پیشتاز
- پست مستقیم
- سلف سرویس پستی
- تحویل هوشمند مرسولات به گیرندگان
- پست تصویری
- پست جواب قبول
- پست یافته
- صندوق شخصی
- پست تلفنی ۱۹۳
- پست اکسپرس
- پست خرید
- پست رستانت
- خرید اینترنتی
- پست ویژه
- پیک ویژه و…
دوره چهارم؛ پست از خانه!
اما حالا دیگر پست از این هم فراتر رفته است و فرایند ارسال بسته پستی کاملا متحول شده است! در سال ۱۳۹۸ با همکاری الوپیک و شرکت ملی پست، سرویس جدیدی تحت عنوان الوپست ارائه شد که به شما امکان می‌دهد بدون مراجعه به دفتر پستی بسته خود را از هرجای تهران به هرک شهری که می‌خواهید ارسال کنید. تصور کنید که استفاده از چنین سرویسی چقدر در زمان شما صرفه‌جویی خواهد کرد.
برای استفاده از این سرویس فقط کافیست اپلیکیشن الوپیک را نصب کنید و یا در صورت نیاز آن را بروزرسانی کنید. درباره الوپست بیشتر بخوانید تا با مزایای شگفت‌انگیز آن آشنا شوید.
دیدگاه ها