مهدی نایبی در رویداد «داستان استارت آپ‌ها»
مهدی نایبی در رویداد «داستان استارت آپ ها»:
هیچ‌چیز مهم‌تر از گسترش ارتباطات نیست
مهدی نایبی، بنیان‌گذار و مدیر عامل الوپیک در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۹۷ میهمان رویداد «داستان استارت‌آپ‌ها» بود. در این رویداد، بنیان‌گذار الوپیک ابتدا به بیان بیوگرافی خود پرداخت و در ادامه گفت:
شانس با من یار بود و پس از تجربۀ فوق العادۀ “Deutsche Bank” در Bank of America استخدام شدم. تجربۀ کار در Deutsche Bank و ارتباطات بسیار خوبی که طی کار درحوزۀ خاورمیانه ایجاد کرده بودم، به من کمک زیادی کرد؛ چراکه در آن مقطع زمانی، قیمت نفت ناگهان چندین برابر شد و روابطی که داشتم به من کمک کرد تا بتوانم در شغل جدیدم پیشرفت کنم.
وی در ادامه به سرعت رشد تکنولوژی اشاره کرد و به‌روز شدن دائمی را در هر زمینۀ کاری، کلید موفقیت هر حرفه‌ای دانست. مدیر عامل الوپیک در ادامۀ سخنانش افزود:
شاید تا پیش از این، افراد فکر می‌کردند که تحصیل در یک رشتۀ خوب و فارغ‌التحصیل شدن از یک دانشگاه مطرح باید برای تضمین موفقیت شغلی و آیندۀ درخشان کافی باشد اما امروزه همه‌چیز تغییر کرده است و اگر افراد نتوانند در زمینه‌های مختلف دائما خود را اصلاح و به‌روز کنند، موفق نخواهند بود.
بنیان‌گذار الوپیک تاکید کرد:
به عبارت دیگر، اگر در جهان امروز نتوانید دائم خود را از نو بسازید، موفق نخواهید شد.
همیشه می‌توان از صفر شروع کرد
والدین من هر دو خارج از ایران تحصیل کرده بودند و به همین دلیل با فضای خارج از کشور آشنا بودند اما قصد مهاجرت نداشتند. با این وجود، جنگ آن‌ها را مجبور به مهاجرت کرد و ما در فرانسه، زندگی خود را از صفر و از یک آپارتمان کوچک شروع کردیم.
این موضوع به من یاد داد که همیشه می‌توان از صفر شروع کرد.
چالش‌های فعالیت به عنوان یک کارآفرین در خارج از کشور
من در انگلیس و فرانسه، ارتباطات بسیار گسترده‌ای داشتم و این موضوع به من کمک زیادی کرد. پس از اینکه سود حاصل از شرکت اولمان را بین شرکا تقسیم کردیم، تصمیم گرفتم به آمریکا بروم و در آنجا کسبوکاری را شروع کنم اما متاسفانه در ابتدای شروع فعالیت شکست سختی خوردم، چون وارد سطح جدیدی از سرمایه‌گذاری شده بودم و باید در آن با افرادی بسیار باتجربهتر و شرکت‌هایی بزرگتر رقابت می‌کردم.
نایبی در توضیح فرصت‌های سرمایه‌گذاری در خارج از کشور گفت: به علت رقابت شدید، حتی فرصت مطرح کردن ایده‌تان با صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز به سختی فراهم می‌شود. از طرف دیگر، رقبا هم در مقابل ورود شما رقابت می‌کنند؛ بنابراین شما نمی‌توانید به‌راحتی وارد بازار رقابت شوید و شروع به کسب درآمد کنید. در نتیجه، شاید کسی بتواند برحسب شانس در این بازار موفق شود اما عموما این اتفاق نمی‌افتد.
وی اضافه کرد: امروزه دسترسی به دانش و تجربیات کارآفرینان موفق بسیار ساده است. اگر شما قصد داشته باشید تا از تجربیات کارآفرین خاصی استفاده کنید، هرکجای دنیا که باشید می‌توانید به‌صورت آنلاین به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید.
تفاوت اکوسیستم‌های خارج و داخل ایران
آنچه میان اکوسیستم‌های موفق دنیا و اکوسیستم کنونی داخل ایران تفاوت ایجاد می‌کند، دسترسی به نیروی انسانی باتجربه در حوزۀ اینترنت است. اگر بخواهم الوپیک را مثال بزنم، رشد ما طی دو سال اخیر استثنایی بوده است. هرچند که به دلیل مشکلات اقتصادی که اخیرا کشور را در بر گرفته است، از سرعت رشد ما هم کم شده است اما به طور کلی، رشدی که الوپیک تجربه کرده است را تاکنون هیچ شرکتی را هیچ کجا در حوزۀ حمل‌و‌نقل تجربه نکرده است.
بنابراین در پتانسیل‌های کشورمان برای توسعۀ کسب‌و‌کارها هیچ شکی وجود ندارد و چالش امروز ما در الوپیک این است که بتوانیم نیروهایی را استخدام کنیم که از خودمان بهتر باشند.
البته این تنها دغدغۀ ما نیست و بزرگترین کارآفرینان در سرتاسر دنیا این چالش را دارند.
اگر تا به امروز در ایران چنین چالشی وجود نداشته، به این دلیل است که تا پیش از این در کشورمان «اکوسیستم کارآفرینی» شکل نگرفته بود. برای مثال، با گذشت چهار یا پنج سال دیگر، دوستانی که امروز در الوپیک مشغول فعالیت هستند می‌توانند دانش و تجربه‌ای را که به دست آورده‌اند به شرکت‌های دیگر منتقل کنند. بنابراین، تفاوت ما –و دیگر نقاط جهان- با جایی مثل «سیلیکون‌ولی» دانش و تجربۀ نیروی انسانی است.
چرا پیک؟
از چند سال قبل ایدۀ ایجاد یک استارت‌آپ را در ایران داشتم و زمانی‌که شرکتم در آمریکا با شکست رو به رو شد، به انگلیس برگشتم و فکر کردم وقت خوبی است که این‌بار جدی‌تر به این ایده فکر کنم. در این زمان، شبکۀ ارتباطاتم دوباره به کمکم آمد و از طریق دوستانم متوجه شدم ایده‌ای که در زمینۀ پیک‌های موتوری دارم را یک شرکت برزیلی اجرا کرده است.
این موضوع در ذهنم باقی ماند تا وقتی که به ایران سفر کردم و متوجه شدم پیک‌های موتوری در ایران بسیار رایج هستند. بنابراین، شروع کردم به صحبت کردن با افراد مختلف و ایده‌ام را با هر کسی که می‌توانستم درمیان گذاشتم. در زمان جذب سرمایه هم وجود استارت‌آپی مثل Go jek بسیار مفید واقع شد چراکه کافی بود نام گوجک را بیاورم و بگویم ما قرار است مثل آن‌ها باشیم. حتی با گروه گوجک هم مذاکراتی داشتیم اما متاسفانه به دور بعدی تحریم‌ها برخوردیم و همه چیز لغو شد.
چالش جلب اعتماد مردم
این موضوع به برندسازی باز می‌گردد. الوپیک در ابتدا پیک‌های ثابت داشت، به نوعی که پیک‌ها حقیقتا احساس می‌کردند بخشی از شرکت هستند. کما اینکه بعدا بسیاری از آن‌ها در بخش‌های مختلف از کارمندان الوپیک شدند. اما به نظر من رمز موفقیت این است که می‌توانید با همان کادر کوچک و نفرات کم، می‌توانید سرویس باکیفیتی را ارائه دهید.
درحقیقت چندماه اول سرویس‌دهی بسیار مهم است. چراکه در این زمان دید مشتریان نسبت به سرویس شما شکل می‌گیرد و بعد از این که مشتریانتان دید مساعدی نسبت به خدمات شما پیدا کردند، به نوعی سفرای شما در سطح جامعه خواهند بود و سرویس شما را به دیگران پیشنهاد می‌کنند.
نکتۀ مهم دیگر این است که ما همواره سعی داریم تا کیفیت را حفظ کنیم. پیک‌ها نه در کوچه و خیابان بلکه در دفاتر رسمی ما ثبت نام می‌شوند و دوره‌های مختلفی را می‌گذرانند.
مدیریت نسبتِ بین تعداد پیک‌ها و درخواست‌ها
در ابتدا ما کارمان را با تعدادی از پیک‌های ثابت آغاز کردیم. شاید به همان میزان درخواست نداشتیم اما همین که پیک‌ها با ژیله، کلاه و باکس الوپیک در سطح شهر حرکت می‌کردند به نوعی برای ما تبلیغ محسوب میشد. زمانی هم که مطمئن شدیم که درخواست‌ها به حد معینی رسیده و پیک‌ها می‌توانند از نرم‌افزار به همان میزان درآمد ثابت برسند، به آن‌ها اطلاع دادیم که به جای کار ثابت می توانند هر وقت دلشان خواست کار کنند و درآمدشان را هم داشته باشند.
چالش تقابل سنت و کسب و کارهای اینترنتی
تشریح این موضوع چند بخش را شامل می‌شود. اول اینکه ما از تجربۀ دوستان دیگر استفاده کردیم. در نتیجه، قبل از آغاز به کار از اتحادیه مجوزهای لازم را دریافت کردیم.
وی در ادامه تاکید کرد:
حقیقت این است که ما بزرگترین ضربه را برخلاف تمام تصوراتمان از شرکت اپل خوردیم!
از deutsche bank تا الوپیک
اینکه چطور از deutsche bank به الوپیک رسیده‌ام، دلایل مختلفی داشته است. زمانی که چند بار اقدام به تاسیس شرکت یا ایجاد کسب و کارهای مختلف می کنید، متوجه می‌شوید که مهم ترین عامل موفقیت یک شرکت «مزیت رقابتی» است. من و شریکم این تجربه را در جوانب مختلف فنی و سرمایه‌گذاری به دست آورده‌ایم. نکات مثبت و منفی را بررسی کردیم و در نهایت از آنجا که من تقریبا دوازده سال بین انگلیس و کشورهای خاورمیانه در حال رفت و آمد بودم، تجربۀ خوبی به دست آوردم.
محیط سرمایه‌گذاری جهان امروز، به نسبت ۲ سال پیش تفاوت زیادی پیدا کرده که این موضوع سرمایه‌گذاری و فعالیت کسب و کارها را دشوار می کند. برای مثال، دو سال پیش سرمایه‌گذاران خارجی مشتاقانه حاضر بودند در پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند اما الان این امکان وجود ندارد.
گسترش الوپیک به شهرهای دیگر
برنامۀ ما این است که بیشتر وارد بخش ارتباط مستقیم با مشتریان شویم چراکه به‌خاطر مسائل مالی نمی‌توانیم تنها بر کسب‌و‌کارها یا شرکت‌های دیگر متمرکز باشیم. خوشبختانه بیزنس مدل ما به‌گونه‌ای بود که طی همین یک سال‌و‌نیم، کسب‌وکارهایی از کشورهای دیگر مشتاق شدند تا این مدل را در بیزنس خودشان هم به کار بگیرند.
متاسفانه واقعیت‌های سرمایه‌گذاری در ایران به شکلی پیش رفته است که امکان گسترش کسبوکاری به خارج از مرزها وجود ندارد. بنابراین ما فکر کردیم چطور می‌توانیم در داخل کشور کارمان را گسترش بدهیم و در حال حاضر روی همین موضوع کار می‌کنیم.
سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری
فرض کنیم ایران نیستیم. اگر ایران نبودیم من به شما می‌گفتم حتی اگر یکی از آشنایانتان میلیاردها سرمایه داشته باشد و بخواهد روی کسب و کار شما سرمایه‌گذاری کند، کار درستی نیست. به همان دلیلی که پنهان کردن ایده از دیگران کار صحیحی نیست چون چالشی که یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای برای شما ایجاد می‌کند چالش مفیدی است.
مهم‌ترین نکته این است که سرمایه‌گذاران به کارآفرینان اهمیت بدهند و به آن‌ها اعتماد کنند. اصل موفقیت به این برمی‌گردد که سرمایه‌گذاران به کارآفرینان اهمیت بدهند و کارآفرینان هم به کارمندانشان.
ما در الوپیک سه راند سرمایه‌گذاری داشتیم. پیش از آغاز کار و بر مبنای اعتبار من و شریکم که بسیار هم درست بود، راند دوم که دو سال پیش اتفاق افتاد و ما به سیصد درخواست رسیده بودیم که شاید میزان کمی به نظر برسد اما همین نشان می‌داد که الوپیک دیگر فقط یک ایده نیست، کسبوکاری است که درخواست دارد و کارمندانش هم درحال فعالیت هستند. راند سوم هم حدودا هفت ماه بعد بود که به آن «راند رشد» می‌گویند.
«مسئولیت اجتماعی» الوپیک
مسئولیت‌های اجتماعی ما به دو بخش تقسیم می‌شود که بخش اول را به «رفاهی» می‌شناسیم و شامل کمک‌هایی به سفیران می‌شود. همچنین ایجاد باشگاه سفیران و وام‌دهی برای کسانی که دچار تصادف شده‌اند…
برنامه‌هایی هم برای خرید موتورهای برقی داشتیم که متاسفانه به دلیل افزایش قیمت دلار به شکست انجامید اما فکر می‌کنم الوپیک همچنان میتواند در این موارد نقش تاثیرگذاری داشته باشد. هرچند باید این انگیزه در کاربران هم وجود داشته باشد.
اوقات فراغت یک کارآفرین
فکر می کنم ورزش مهم‌ترین رکن است چراکه سطح انرژی را بالا نگه می‌دارد و مزایای زیادی به همراه دارد. به‌خصوص در کارهایی مثل کار من که اگر ۲۴ ساعت در روز، ۷روز هفته و ۳۶۵ روز سال هم انجامش بدهم باز هم تمام نمی‌شود و هنوز هم تلفنی بی‌پاسخ باقی مانده، قراری لغو شده و کسی از این بابت دلگیر می‌شود… پیشنهاد من این است که تا جای ممکن درگیر کار نشوید چراکه اگر می‌خواهید کسب‌و‌کارتان را موفق نگه دارید باید سالم باشید. البته کسب اطلاعات و ایجاد روابط همیشه مهم است.
برای پیشرفت چه کنیم
دو نکته در این زمینه وجود دارد. اول این که فرد در وضعیت فعلی کشور چه کار موثری میتواند انجام دهد که به نظر من هیچ بهانه‌ای برای کسب اطلاعات در زمینه‌ای که مد نظر دارد وجود ندارد. دو اینکه به علت وفور اطلاعات شما نمی دانید دقیقا باید روی چه مسئله‌ای تمرکز کنید. بنابراین، پیشنهاد من این است که برای خودتان هدفی تعیین کنید و مطمئن باشید حتما یک دورۀ رایگان، یک پادکست، یک PDF یا کتاب درموردش پیدا می‌کنید. البته این اهداف نباید غیرقابل دسترس باشند.
برای پیشرفت، نظر من این است که به جای اینکه به دنبال ایجاد استارت‌آپ‌های جدید باشید سعی کنید در استارت‌آپ‌های بزرگی کار کنید که به شما تجربه، اعتبار و حس خوبِ کار کردن در یک محیط کاملا حرفه‌ای را بدهد. Deutsche Bank که من در آن کار خود را شروع کردم، در واقع آمازون و گوگل امروز بود. بنابراین، با زمان پیش بروید، تجربه پیدا کنید و روابطتان را بسازید. سعی کنید وارد استارت‌آپ‌های خوب و قوی شوید تا تجربه‌های خوبی به دست بیاورید.
مهدی نایبی در ادامه به سوالات حضار پاسخ داد.
دیدگاه ها