نقد و بررسی کامل نیسان وانت | آبی پرماجرا

هرکجای ایران که باشید، مطمئنا بارها و بارها در خیابان‌ها نیسان وانت دیده‌اید. حتی بعید نیست که چندباری سوار آن شده باشید و به هر دلیلی از آن استفاده کرده باشید. امروز این وانت آبی قدرتمند نه فقط در خیابان‌ها، بلکه در فرهنگ ایران هم جای گرفته است.

در میان انواع خودروهای موجود در ناوگان باربری سبک، محبوبیت وانت نیسان زامیاد یا به قول خودمانی‌تر نیسان آبی با هر وسیله نقلیه دیگری متفاوت است. در این مطلب به سراغ بررسی کامل وانت نیسان رفته‌ایم؛ از تاریخچه شروع می‌کنیم و به بررسی جنبه‌های مختلف آن می‌رسیم تا بفهمیم این خودروی آبی چرا در ایران محبوب است.

تاریخچه نیسان وانت در جهان و در ایران

خودروی باربری که ما به عنوان نیسان وانت یا نیسان آبی می‌شناسیم، اولین‌بار به عنوان نسل سوم سری نیسان جونیور توسط کمپانی ژاپنی نیسان وارد بازار شد. خط تولید این خودرو از سال ۱۳۴۹ در ایران فعال شد و تا سال‌ها با عنوان وانت نیسان زامیاد توسط شرکت زامیاد تولید می‌شد و به همین دلیل آن را با اسم وانت زامیاد هم می‌شناسیم.

در کمال تعجب، اکنون ۴۰ سال است که نیسان جونیور از خط تولید جهانی کمپانی نیسان کنار گذاشته شده، اما از همان زمان (سال ۱۳۶۱) تا امروز، شرکت سایپا به تولید این خودرو باربر ادامه داده است. از سال ۱۳۸۸ تولید وانت نیسان دیزلی هم آغاز شد و با وجود سه سال وقفه (از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۰۹۸) تا امروز ادامه داشته است.

شاید نبود رقیب سرسخت و توانمند دیگری در بازار، اصلی‌ترین دلیل سال‌ها ادامه تولید این خودرو قدیمی باشد. در ادامه از زوایای مختلف به نقد و بررسی وانت نیسان می‌پردازیم و در انتها آن را با رقبا مقایسه می‌کنیم.

ویژگی‌های ظاهری وانت نیسان: آبی، سرسخت و باابهت

فرقی نمی‌کند همین دیروز از درب کارخانه خارج شده باشد یا ۴۰ سال قبل، ظاهر وانت نیسان کوچک‌ترین تفاوتی نسبت به گذشته ندارد.

وقتی اسم وانت نیسان بیاید، بی‌شک همه ما به یاد رنگ آبی پررنگ آن می‌افتیم. این رنگ آبی کاربنی چنان با هویت وانت نیسان درآمیخته که تبدیل به عنوان غیررسمی این خودرو شده و همه ما حداقل یک بار نیسان آبی صدایش زده‌ایم. احتمالا برایتان جالب باشد بدانید این وانت در رنگ‌های سفید، بژ، زرد و سبز هم تولید شده؛ اما به نظر می‌رسد مشتریان فقط به رنگ آبی آن علاقه دارند. گرچه اگر از ما بپرسید، وانت نیسان سبز و زرد هم ظاهر بانمکی دارند!

از رنگ بگذریم و به سراغ جنبه‌های ظاهری دیگر برویم. اولین چیزی که در ظاهر وانت نیسان جلب توجه می‌کند، جلوپنجره بزرگ و کشیده آن است. سه ردیف از مستطیل‌های کوچک کنار هم که از دو طرف به چراغ‌های راهنمای مستطیلی و دو چراغ گرد ختم می‌شوند. راهنماهایی که به سمت داخل قرار دارند و چینش عمودی چراغ‌ها هم مانند بقیه عناصر ظاهری در طول چند دهه گذشته هیچ تغییر خاصی نداشته‌اند.

ابعاد نیسان وانت آن را در دسته وانت‌های بزرگ قرار می‌دهد؛ طول ۴۶۹۰ میلی‌متر، عرض ۱۶۶۰ میلی‌متر و ارتفاع ۱۶۵۰ میلی‌متر.

کافی است آن را با ابعاد پراید وانت یا وانت آریسان مقایسه کنید تا منظورمان از بزرگ را متوجه شوید.

وزن مدل بنزینی ۱۵۴۰ کیلوگرم و وزن مدل دوگانه‌سوز ۱۷۴۰ کیلوگرم است و ظرفیت اسمی حمل بار تا ۲۱۰۰ کیلوگرم را دارد. البته که بارها دیده شده وانت نیسان بارهایی تا وزن ۵۰۰۰ کیلوگرم را هم بدون کوچک‌ترین ناله‌ای جابه‌جا می‌کند!

اما در کابین چه خبر است؟

طراحی داخلی و امکانات رفاهی

اگر بخواهیم صریح و رک صحبت کنیم، وانت نیسان واقعا هیچ آپشن خاصی ندارد! به طور معمول وقتی محصولی پرکاربرد و پرطرفدار می‌شود، تولیدکننده تلاش می‌کند آن محصول را بهبود بدهد و امکانات جدیدی برای آن در نظر بگیرد تا هم مشتری‌مدار به نظر برسد و هم فروش بیشتر را تضمین کند. افسوس که در ایران از این خبرها نیست!

متاسفانه در طراحی کابین حتی ذره‌ای نوآوری دیده نمی‌شود. اگر به داخل کابین نگاه کنید، می‌بینید که تمام سطوح، داشبورد، فرمان، و… هنوز به همان شکل قدیمی خود هستند و ذره‌ای به خودروهای امروزی شباهت ندارند. تلخی ماجرا آن‌جا به چشم می‌خورد که متوجه می‌شوید وانت نیسان در حالت اورجینال خود کولر هم ندارد. بیچاره رانندگانی که در گرمای تابستان بار جابه‌جا می‌کنند. البته احتمالا اگر خودرو صفر بخرید می‌توانید داشتن کولر را به عنوان یک آپشن انتخاب کنید. به جز کولر تنها تغییری که طی چندین دهه در امکانات این خودرو دیده می‌شود، امکان انتخاب فرمان هیدرولیک به عنوان یک آپشن است.

برای ساخت داشبورد و سطوح داخلی از پلاستیک نامرغوب استفاده شده است. مطمئنا اگر سواری با این وانت را تجربه کرده باشید، متوجه سروصدای اضافی ناشی از قطعات داخلی شده‌اید. صندلی‌ها راحت نیستند و در مسافت‌های طولانی باعث آزردگی سرنشینان می‌شوند. در کل کابین نیسان وانت تکراری، بی‌روح و به دور از استانداردهای حتی ساده‌ترین خودروهای امروزی است.

بیش از این امکاناتی برای تحلیل و بررسی وجود ندارد؛ بهتر است به سراغ ویژگی‌های فنی برویم.

مشخصات فنی وانت زامیاد بنزینی، دوگانه‌سوز و دیزلی

در نقد و بررسی نیسان وانت مشخصات فنی اهمیت ویژه‌ای دارد. وانت زامیاد در سه مدل بنزینی، دوگانه‌سوز و دیزلی عرضه می‌شود که از نظر مشخصات فنی تفاوت‌هایی با هم دارند. به عنوان مثال در هر دو مدل از اکسل مستقل جناغی دوبل برای بخش جلویی استفاده شده اما در مدل بنزینی اکسل عقب از نوع صلب با فنر تخت و در مدل دیزلی از نوع صلب با چرخ‌دنده هیپوییدی است.

یکی از نقدهای اصلی نسبت به نیسان وانت، پیشرانه ضعیف آن است و به نظر می‌رسد عملکرد پیشرانه در مدل گازسوز ضعیف‌تر از مدل بنزینی است.

زیر کاپوت آبی نیسان، پیشرانه‌ای ‏۴ سیلندر و ۸ سوپاپ قرار گرفته که ۲۴۰۰ سی‌سی حجم دارد و در طول تمام این سال‌ها دست‌خوش هیچ تغییری نشده. در مدل بنزینی این پیشرانه می‌تواند ۱۰۰ اسب بخار توان در دور موتور ۴۸۰۰ و ۱۹۰ نیوتن‌متر در دور موتور ۲۴۰۰ تولید کند.

در مدل گازسوز همین پیشرانه به صورت انژکتوری به کار رفته و توان تولیدی ۹۰ اسب بخار و گشتاور ۱۸۰ نیوتن‌متر دارد. به جز در پیشرانه، تفاوت چندانی بین مدل بنزینی و مدل دوگانه‌سوز دیده نمی‌شود. پیشرانه مدل دیزلی زامیاد ۲۸۰۰ سی‌سی حجم دارد و می‌تواند ۹۳ اسب بخار قدرت و ۲۲۵ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند.

گیربکس وانت زامیاد بنزینی از نوع F4W81A است. در این مدل جعبه دنده‌ شامل ۴ دنده‌ی اصلی و یکی دنده‌ کمکی است. در مدل دیزلی همان گیربکس قبلی کمی تقویت شده و ۵+۱ دنده دیده می‌شود. در مدل بنزینی از کلاچ تک‌صفحه‌ خشک استفاده شده در حالی که وانت زامیاد دیزلی از کلاچ فشاری تک‌صفحه‌ خشک با تنظیم هیدرولیکی بهره می‌برد.

سیستم تعلیق جلو در نیسان وانت بنزینی، از نوع فنرپیچی با کمک‌فنر هیدرولیک تلسکوپی دوکاره و سیستم تعلیق عقب آن ترکیبی از فنر شمش و کمک‌فنر هیدرولیک تلسکوپی دوکاره است. در وانت زامیاد دیزلی سیستم تعلیق جلو شامل کمک فنر هیدرولیکی تلسکوپی دوکاره به همراه میله‌‌ موج‌گیر است و سیستم تعلیق عقب آن تفاوتی با مدل بنزینی ندارد.

مصرف سوخت نیسان وانت نسبتا مناسب است. مدل بنزینی وانت زامیاد در هر ۱۰۰ کیلومتر ۱۳ لیتر بنزین می‌سوزاند. در مدل دیزلی زامیاد که گازوییل مصرف می‌کند، برای ۱۰۰ کیلومتر حرکت فقط به ۹ لیتر سوخت احتیاج است. هر دو مدل دارای استاندارد آلایندگی یورو۴ هستند.

ایمنی وانت نیسان در عمل

متاسفانه وانت نیسان فقط دو ستاره ایمنی دارد و نمی‌توان از لحاظ ایمنی چندان به آن تکیه کرد. حتی وجود آپشن‌های متنوع در سیستم ترمز هم نتوانسته سطح ایمنی را افزایش دهد.

ترمز هر سه مدل نیسان وانت کاملا شبیه به هم است. برای چرخ‌های جلو از ترمز دیسکی و برای چرخ‌های عقب از ترمز کاسه‌ای استفاده شده و هر دو مجهز به ABS و EBD هستند. همچنین یک سیستم تقویت ترمز بوستر هم برای این وانت در نظر گفته شده و در کنار همه این‌ها ترمز دستی مکانیکی کاردان هم حضور دارد. با این وجود به علت وزن زیاد وانت زامیاد، ترمزها آنچنان که باید قابل اطمینان نیستند و متاسفانه در جاده‌ها شاهد تصادف‌های متعدد این وانت با خودروهای دیگر هستیم.

اگرچه بدنه محکم و قدرتمند وانت نیسان می‌تواند تا حدی ضمانت‌گر امنیت جانی سرنشینان باشد، اما دقیقا همین ویژگی باعث می‌شود خودروهایی که با این وانت تصادف می‌کنند آسیب‌های شدیدی ببینند و امنیت سرنشینان آن‌ها بیشتر در خطر باشد.

کلام پایانی: نیسان وانت در مقایسه با رقبا

متاسفانه در بازار ایران رقبای قدرتمندی برای رقابت با نیسان وانت وجود ندارد. وانت‌های دیگر موجود در بازار وانت آریسان، وانت پیکان (باردو) و پراید وانت هستند.

مزیت اصلی وانت نیسان ظرفیت بالای حمل بار و بدنه قدرتمند آن است

اگر مطالب دیگر ما درباره رقبای نیسان را بخوانید به خوبی متوجه می‌شوید که پراید وانت و وانت آریسان با وجود امکانات رفاهی بیشتر و کابین بهتر، از نظر قدرت و توان حمل بار اصلا قابل قیاس با وانت زامیاد نیستند. احتمالا به همین دلیل است که نه‌تنها اشخاص، بلکه ناوگان‌های عمومی مانند آتش‌نشانی و حمل زباله هم به استفاده از این مدل روی آورده‌اند.