نقد و بررسی کامل پراید وانت | پرفروش‌ترین وانت کشور
وانت‌ها احتمالا تنها نوع خودرو هستند که اهمیت مقاومت و استحکام در آن‌ها بسیار بیشتر از ظاهر زیباست. در بازارهای ایران وانت‌های مختلفی به فروش می‌رسند که تقریبا همه تولید داخلی هستند. امروز به سراغ پرفروش‌ترین وانت ایرانی رفته‌ایم تا ببینیم سازنده ایرانی این‌بار چه خوابی برایمان دیده!
تا قبل از ارائه پراید وانت به بازار، تصور تن نحیف پراید در حال باربری کمی دشوار بود؛ اما سایپا این‌بار هم با نگاهی خلاق، محصول جدیدی به بازار فرستاد!
پراید وانت که در شناسنامه، سایپا ۱۵۱ نام دارد، پیکاپ کوچک شهری سایپاست برای رقابت با وانت آریسان ایران خودرو.
در این مطلب با ما همراه باشید تا با هم به تحلیل و بررسی پراید وانت بپردازیم.
طراحی ظاهری: کپی هشتاد درصدی!
اگر از روبه‌رو به خودرو نگاه کنید، ممکن است حتی متوجه نشوید که این یک پراید معمولی یا همان سایپا ۱۳۱ نیست! طراحی نیمه ابتدایی بدنه حتی در کوچک‌ترین جزئیات هم تفاوتی با پراید ۱۳۱ ندارد. در واقع به لطف توانایی مهندسان سایپا، انتهای سقف و ستون عقب بدنه پراید، جای خود را به محفظه بار وانت داده است.
ارتفاع این وانت کوچک یک سانتی‌متر کوتاه‌تر از نمونه ابتدایی است و با چنین ابعادی، برای بارهای حجیم و سنگین مناسب نیست. تفاوت‌های پراید وانت با پراید معمولی بسیار جزئی و البته غیر قابل اجتناب هستند. حذف ستون C و تقویت ستون B، تغییر محل قرار گرفتن درب باک و اضافه شدن گیره‌های باربند به بدنه اصلی‌ترین تغییرات هستند.
طراحی نمای عقب خودرو هم به ساده‌ترین حالت ممکن انجام شده. ظاهر سپر و چراغ‌های عقب هم به تناسب وجود محفظه بار، کمی با سایپا ۱۳۱ متفاوت است و چراغ‌ها به شکل عمودی درآمده‌اند. تنها مزیت بدنه پراید وانت نسبت به دیگر پیکاپ‌های ارزان‌قیمت بازار، امکان استفاده از دستگیره برای آسان‌تر باز و بسته کردن محفظه بار است.
سایپا علاوه بر این نمونه که با اسم کارا هم شناخته می‌شود، نمونه دیگری به نام کانوپی را هم ارائه می‌کند. در کانوپی به حای محفظه بار رایج وانت‌ها، کابین کامپوزیتی سبکی در نیمه عقب خودرو قرار دارد.
پراید وانت در ۵ رنگ سفید، قرمز، آبی، مشکی و زرد از کارخانه ارائه می‌شود.
اما داخل کابین چه می‌گذرد؟
طراحی داخلی و آپشن‌ها
داخل کابین دقیقا مشابه همان پراید ۱۳۱ قدیمی خودمان است و تفاوت مشهودی به چشم نمی‌خورد. متاسفانه درست مانند بقیه خودرهای X100، طراحی داشبورد و بخش جلوی کابین پراید وانت هم ظاهری قدیمی با کمترین هماهنگی را دارد و حتی کیفیت مواد مورد استفاده برای ساخت آن هم دلگرم‌کننده نیست.
صندلی‌های این مدل نسبت به وانت باردو راحت‌ترند، اما در مسافت‌های طولانی راحتی کمتری نسبت به صندلی‌های پراید اورجینال یا سایپا ۱۳۱ دارند. تنظیمات ۴جهته صندلی متاسفانه چندان کارآمد نیست و رانندگی را برای افرادی که قدشان ۱۸۰ سانتی‌متر یا بیشتر است، دشوار می‌کند. در این مدل تایر زاپاس پشت صندلی سرنشین قرار می‌گیرد. در کل فضای کابین برای دو نفر سرنشین محدود است و راحتی را کم می‌کند.
امکانات رفاهی موجود در کابین به حداقل امکانات محدود شده است. فهرست امکانات کابین و دیگر آپشن‌ها و تجهیزات پراید را می‌توانید در ادامه ببینید:
- ایربگ برای هر دو سرنشین
- رادیو با قابلیت پخش MP3
- کمربند ایمنی دارای حالت تنظیم ارتفاع
- فرمان هیدرولیک
- شاسی برای باز کردن درب باک
- بالابر برقی شیشه
- ساعت دیجیتال
- کولر
- بخاری
- آینه بغل با قابلیت تنظیم از داخل
- قابلیت تنظیم ارتفاع فرمان
- ترمز ضد قفل ABS
- مه‌شکن در چراغ‌های عقب
- سیستم ضد سرقت
- چراغ هشداردهنده عیب موتور
پس از بررسی طراحی داخلی و خارجی سایپا ۱۵۱ می‌توانیم به سراغ تحلیل مشخصات فنی برویم.
بررسی پراید وانت از منظر فنی
بررسی فنی پراید وانت را به سه بخش موتور و گیربکس، سیستم تعلیق و مصرف سوخت تقسیم کرده‌ایم و یک به یک به سراغ هرکدام خواهیم رفت.
عملکرد موتور و گیربکس در سایپا ۱۵۱
پیشرانه پراید وانت از نوع M13 است. پیشرانه M13 چند سال قبل و با ایجاد تغییراتی در پیشرانه قدیمی کیا پراید، در کره تولید شد. هدف این تغییرات مطابقت با استاندارد آلایندگی یورو ۴ از طریق کاهش آلایندگی و مصرف سوخت و در عین حال افزایش توان خروجی موتور بود. سایپا ۱۵۱ به پیشرانه ۴سیلندر ۸سوپاپ از نوع M13 مجهز است. این پیشرانه ۷۱ اسب بخار قدرت و ۱۰۸ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند که برای وزن ۹۰۰ کیلوگرمی پراید وانت مناسب به نظر می‌رسد.
یک گیربکس دستی ۵سرعته، وظیفه انتقال نیرو به چرخ‌ها را بر عهده دارد. شرکت سایپا مدعی است تغییراتی در گیربکس‌های قدیمی خود ایجاد کرده تا توان باربری خودرو افزایش پیدا کند. عملکرد نهایی پیشرانه و سیستم انتقال قدرت باعث شده پراید وانت در حالت خالی بتواند طی ۱۵.۵ ثانیه از سرعت صفر به ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد.
قیمت مناسب و در دسترس بودن قطعات و آشنایی تخصصی مکانیک‌ها با موتور را می‌توان یکی از مزیت‌های فنی پراید وانت دانست.
استفاده از سیستم انتقال قدرت به دیفرانسیل جلو یکی از ضعف‌های اساسی این مدل به شمار می‌رود. تجربه‌های فراوان ثابت می‌کنند طراحی دیفرانسیل عقب برای خودروهای پیکاپ نتیجه بهتری دارد. با این حال سایپا ترجیح داده از همان مدل دیفرانسیل جلوی قبلی خود استفاده کند و با کمی افزایش گشتاور سر چرخ‌های جلو، برای پوشاندن این ضعف تلاش کرده است.
سیستم تعلیق
سیستم تعلیق هر خودرو تاثیر مستقیمی بر فرمان‌پذیری، پایداری و شتاب‌گیری خودرو دارد. خودروهای سواری معمولی (سدان‌ها و هاچبک‌ها) نیاز به سیستم تعلیقی دارند که بتواند از پس وزن خودرو و سرنشینان بربیاید و تا حد امکان ضربات را به اتاق انتقال ندهد. اما موضوع درباره وانت‌ها کمی پیچیده‌تر است. فنربندی وانت‌ها باید کارآیی و استحکام بیشتری داشته باشد تا بتواند هم وزن وانت حامل بار را تحمل کند و هم از وارد شدن ضربه به بار و اتاق به بهترین نحو جلوگیری کند. اگر تجربه حمل بار ظریف و شکننده‌ای مانند شیشه با وانت را داشته باشید، خوب می‌فهمید که از چه صحبت می‌کنم.
سیستم تعلیق مناسب در وانت به حدی اهمیت دارد که سایپا حاضر شده در طراحی‌های قدیمی خود دست ببرد و برای ایجاد مقاومت بیشتر، در تعلیق عقب پراید وانت از کمک‌فنر تلکسوپی به همراه فنر تخت استفاده کند. با این حال استفاده از این سیستم گرچه در افزایش مقاومت موثر بوده اما نرمی تعلیق عقب را از آن گرفته و تکان‌های بیشتری به کابین و محفظه بار منتقل می‌شود. البته تقریبا تمام وانت‌های هم‌رده سایپا ۱۵۱ به مشکل خشکی تعلیق عقب دچار هستند.
سایپا برای نیمه جلویی خودرو از سیستم تعلیق مک فرسون استفاده کرده است. مک فرسون یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین سیستم‌های تعلیق در خودروسازی است و گرچه معایب زیادی دارد، اما مزایای آن همیشه از معایبش بیشتر بوده‌اند. حجم کم، عملکرد ساده و هزینه پایین تولید و نگه‌داری اصلی‌ترین عواملی هستند که توانسته‌اند جایگاه سیستم تعلیق مک فرسون را در صنعت خودروهای اقتصادی جهان را حفظ کنند.
مصرف سوخت
مصرف کم سوخت در کنار پایین بودن هزینه‌های تعمیر و نگه‌داری، یکی از مهم‌ترین مزایای پراید وانت برای خریداران است.
وانت یک خودرو با کاربری عمدتا تجاری است و با توجه به هزینه بنزین، مصرف پایین یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها برای خریداران آن است. شرکت سایپا میزان مصرف سوخت ترکیبی پراید وانت را ۶.۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر عنوان کرده است. رقمی که برای یک وانت واقعا مناسب است. اما متاسفانه برخی تست‌ها و بررسی‌ها برای پراید وانت با سیکل ترکیبی و بدون بار اضافه مصرف بیش از ۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر را اعلام کرده‌اند.
ایمنی از همه‌چیز مهم‌تر است!
پس از بررسی مشخصات فنی، وقت آن است که به فاکتور مهم ایمنی و در کنار آن کیفیت ساخت بپردازیم. تا پیش از مجهز شدن پراید و خانواده‌اش به پلتفرم X100، پرفروش‌ترین خودرو ایران ناامن‌ترین خودرو هم بود. اکنون سایپا ادعا می‌کند خودرهایی مانند سایپا ۱۵۱، ۱۱۱ و ۱۳۲ که به این پلتفرم مجهزند امنیت بیشتری برای سرنشینان خود فراهم می‌کنند. علت این امنیت تقویت بخش‌هایی مانند کف کابین، بخش جلویی بدنه و بخش داخلی درها به کمک ورقه‌های جدید فلزی است. در سال ۱۳۹۷ پراید وانت دو ستاره کیفی از سوی اداره کل خودرو و نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کرد و از میان ۷ خودروی موجود، در جایگاه دومین وانت ایمن داخلی قرار گرفت. جایگاه اول در اختیار وانت تندر ۹۰ است.
تجهیزات ایمنی این وانت کوچک شامل ترمز دیسکی در چرخ‌های جلو و ترمز کاسه‌ای در چرخ‌های عقب هردو مجهز به سیستم ABS، ایربگ، سیستم ضد سرعت، قفل مرکزی و کمربندی ایمنی قابل تنظیم می‌شود.
هزینه استهلاک وانت پراید چقدر است؟
وانت پراید در کل خودروی بسیار کم‌هزینه‌ای به شمار می‌آید و البته که هرچه کمتر از آن استفاده کنید، هزینه نگه‌داری هم کمتر می‌شود. اولین هزینه‌ای که باید برای خودرو پرداخت کنید، هزینه بیمه شخص ثالث است. البته که بیمه در واقع هزینه استهلاک به حساب نمی‌آید اما حالا که بحث از هزینه‌های نگه‌داری است شاید صحبت از آن خالی از لطف نباشد. حق بیمه پایه برای پراید وانت در سال ۱۴۰۱ مبلغ ۳.۲۶۳.۰۰۰ تومان است.
پس از هر ۵۰هزار کیلومتر کارکرد، باید به فکر تعویض شمع خودرو باشید. اگر بخواهید هر ۴ شمع را با هم تعویض کنید حداقل هزینه شما ۴۰۰.۰۰۰ تومان خواهد بود. پس از گذشت مدتی از شروع کار با خودرو، صدای جیغ ترمز هشدار می‌دهد که زمان تعویض لنت‌ها فرا رسیده است. برای تعویض هم‌زمان لنت‌های عقب و جلو هم باید حداقل ۴۵۰.۰۰۰ تومان هزینه کنید.
تسمه تایم خودرو هم پس از هر ۶۰هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارد و هزینه حداقلی آن حدود ۲۰۰.۰۰۰ تومان است. پس از طی مسافت‌های زیاد آج لاستیک‌ها ساییده می‌شود و زمان تعویض آن‌ها می‌رسد. برای خرید هر جفت تایر جدید باید بیش از ۱ میلیون تومان هزینه کنید.
تمام این هزینه‌ها بدون در نظر گرفتن هرگونه هزینه نصب یا تعمیرات است و با این حال به بیش از ۷ میلیون تومان در سال می‌رسد.
تجربه رانندگی با پراید وانت چطور است؟
اولین تجربه ناخوشایند در سواری با پراید وانت ممکن است همان لحظات اول گریبان‌گیرتان شود. سوار شدن به این کابین کوچک و پیاده شدن از آن قدری دشوار است. با روشن کردن موتور به وضوح متوجه شدت بالای صدای موتور داخل خودرو خواهید شد. به نظر می‌رسد عایق‌بندی مناسبی انجام نشده. عملکرد گیربکس قابل قبول است اما ممکن است گاهی سخت جا برود.
شتاب‌گیری وانت پراید کارا در حالت خالی مشابه نسخه سدان آن و از رقبا چالاک‌تر است. در رانندگی با پراید وانت به فکر یک رانندگی نرم و آرام و بدون تکان نباشید، به خصوص اگر محفظه بار خالی است. مشکل بزرگ دیگر ناپایداری نیمه عقب خودرو در پیچ‌هاست. احتمالا سنگین شدن محفظه عقب کمی این حالت را بهبود دهد اما توصیه می‌کنیم در هر حالت هنگام دور زدن با سایپا ۱۵۱ توام جوانب احتیاط را رعایت کنید.
در حالت عادی کارکردها ترمزها مناسب و قابل قبول است اما در دو حالت باید بیشتر احتیاط کنید؛ یکی زمان حمل بار سنگین و دیگری وقتی چند بار پشت سر هم ترمز گرفته‌اید و ترمزها داغ شده‌اند.
مخلص کلام: نگاه‌ها به پراید وانت مثبت است یا منفی؟
اگر شرایط بازار خودرو کشور را در نظر بگیریم و رقبای پراید وانت را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که این پیکاپ کوچک نسبت به وانت‌های هم‌رده خود امکانات و شرایط مناسبی دارد. با وجود تمام ضعف‌ها و ایرادهایی که در سایپا ۱۵۱ می‌بینیم، تجمیع ویژگی‌هایی مانند قیمت مناسب، استهلاک نسبتا کم، مصرف پایین سوخت و هزینه‌های نگه‌داری کمتر نسبت به رقبا، آن را به پرفروش‌ترین وانت شهری سبک در ایران تبدیل کرده است.
دیدگاه ها